
Iraq Ih Myanmar Hnen-um Vansang A laam – Kan ram Myanmar buainak le harsatnak ruangah ramsung ih nunau tamsawn cu ramdang ah inn hnatuan ih hlawh aw dingin an suak rero ih, ram a buai hnu cun Iraq, Dubai le Oman tivek tiangah inn hnatuan dingih feh Myanmar mi an tam tuk thlang.
Asinan, Dubai, Oman le Iraq ram ih feh Inn hnatuan pawl lakah buainak tong tampi an um zo ih, ziangvek buainak tong khal sehla kum 2 daih contract an ngan zo ruangah an duh tiktikah an tlung thei lo ih, vansang laam in mipi tampi an um.
Mah Hnin Phyu Win khal Dubai ah inn hnatuan dingin feh tum asinan, amai lungkimpinak tel loin Iraq ah kuat a si ih, Iraq ih a inntek tei in an hrem, rawl an pe lo, duhduh in an hmuhsuam tikah tlun a duh tuk nan, puaisa cun ting 300 a dil ih, tlung thei loin a um.
A unu cun “Yangon a umlai ahcun Singapore feh dingin traning an nei. Asinan, Dubai a rang sawn tin an puaisa nu cun Dubai feh dingin a rak hmin. Asinan, Dubai ah kuat loin Iraq lamlam ah a kuat. Iraq a thlen tikah inntek tei in duhduh in an hmuhsuam, rawl an pe lo, sal vekin an sor ih a um thei lo. Cutikah tlun a duh thu puaisa a sim tikah puaisa cun ting 300 na pek hmaisa a tul tin a rak hro.
“Dubai an thlen veten inntek an hmuh hlanhlo room pakhat ah khum an si ih, Dubai le Oman ih intek an hmuh lo cun Iraq ram ah an kuat. Dubai , Iraq le Oman ih thil umdan cu a bangaw tlangpi ko. Contract an ngan tikah remnak phunphun an rak tuahpi ih kum 2 an um kim lo cun an tlung thei lo. Tlung dingin sumpai tingtel a tul tikah inn lamin kan buaipi thei ve lo. Curuagah Dubai , Iraq le Oman feh tum pohpoh ziangvek inntek ka tong asikhalle ka um ngam ding titu pawl lawng feh haiseh. Kan nau tla cu kut tiang an thlak ih kan ngaihtuah tuk nan, ti ngaihnak a um lo a si,” tin a sim.
Tahan ih Chin nupinu pakhat cun “Keikhal ka fanu Iraq ah a um ve. A thok ahcun ka tlung tuk a tinan, neta ah inn pahnih ah hna in tuanter a ti ih, har a ti tuk thu in sim. A hnu reilo ah inntek lamin kut an thlak, rawl an pe lo, rilrawng in an ret. Cutikah puaisa hnenah inntek dang a duh thu a sim ih, inntek dang duhduh in hmuh a theih lo tin puaisa cun a rak sim men.
“Tlun ka duh a ti tikah $6000 na kuan thei le na tlung ding an ti. Kum 2 sung um dingin lungkimnak ngan an si tikah kum 2 an um kim hlan ahcun ziangvek an ton khalle an tlung thei lo vek a bang. Inn lamih milian hrang ahcun an tlunnak ding ziangkim kuat thei le an tlung thei ko ding. Dubai ,Oman le Iraq feh lakah a tluang thenkhat an um nan, tluang lo hrang ahcun ramdang vek asilo an harsa tuk lawlaw a si,” tin a sim ve.
Israel Hrilawknak Ah PM Hlun In Nehnak Co – Israel khal kum 4 sungah vei 5 hrilawknak an nei thlang ih, tui thla sung an hrilawknak ahcun Prime Minister hlun Benjamin Netanyahu in nehnak a co.
November 4 zan ah Israel rampi hrilawknak result phuan a si ih, Benjamin Netanyahu ih party Likud cun nehnak an co. Nehnak an co hnuah Israel ram Politics buainak um nawn lo dingin Benjamin Netanyahu cun komkhawm cozah din a tum tin thuhla a suak.
Israel ram hi Politics ah an buai zetih tui kum thokah hrilawknak an rak nei zo. Cumi ahcun Yair Lapih in Prime minister a tuan. Asinan, thla ziat hman a rei hlanah hrilawknak an neisal ih, tuitum ahcun Israel thuanthu ih Prime Minister tuan reibik an timi Benjamin Netanyahu le a party pawl cun nehnak an cosal.
Benjamin Netanyahu hi US president hlun Donald Trum thawn khalin tha zetih rak tuantlang a si ih, eiruk thubuai ruangah a phunphun in thubuai an tuahsak, an puh rero nan, Israel Prime Minister thar dingah hriltlin sal a si.
Falam Inti Laiva Pipe Siat An Tuah – Chin ramkulh Falam khuapi hrang in-ti laknak Laiva pipe line a siat ih November 4 in an tuah thok zo nan, November 7 lam langah an theh ding thu a tuahtu pawl cun an sim.
Pipe siatnak cu Falam ihsin Thlanrawn khua thlen hlan, peng 19 ih lungto laknak hmun ah a si. Tlawmngaitu mi 10 pawl cun a ni khatnak ah cet pawl thianfai tuahnak an nei ih, a nihnihnak ah pipe siatnak hmun an hawl.
Falam mino pakhat cun, “lamzinpi kap ih tidai luangmi zoh ahcun a siatnak hmuh cih ding a bang na’n lungto an laknak ah leivawr a tam tuk ih pi 15 lenglo JCB in a laih hnu lawngah pipe kan hmu thei fang. Pipe line a siat tambiknak hi lungto laknak hmun a si ringring. Lehhnu ahcun Falam khuapi in pipe line hmun pawl humhual deuh a țul ding, cu lo ahcun rem țul caan ah let hnih in a har.
“kan hmumi hmunkhat lawng a siat a si ahcun welding erh nikhat kan țuan bet le kan țheh ko ding, hmundang a siat bet pang ahcun a rei hrih thei na’n țhaten țheh ko in țuan lawlaw kan tum” tiah a sim.
Tuisun le tipsun cu thuhla hrekkhat ruangah hnatuan pawl an cawl hrih dingih Nov 7 (tlawngkai nikhat) ah an pehzom sal leh ding tin an sim.
Chin Raltlan Pawlin Kor Hlum An Tul – Kan ram Myanmar buainak ruangah Chin ramkulh sung hmun tinkim ah raltlan an um ih, thlatang kan thlen thlang ruangah Chin raltlan pawl cu kor le puan an tul tuk tin buaipitu pawl cun an sim.
Saklam Chinram ih doawknak ruangah Saklam Chin mipi pawl cu Mizoram lamah an tlan ih, thlanglam Chinram ih doawknak ruangah thlanglam Chin mipi pawl cu Mizoram ih tlan le Chin ramkulh sungih beu an um. Ahleice in Mindat, Kanpetlet le Paletwa peng sungih um Chin raltlan pawl thlatang ah bom tul zet an si tin an sim.
Raltlan buaipitu cun “Ahleice in hramlak ih um raltlan pawl cu seherh umzet an si. Tu ahcun thlatang kan lut thlangih, eiin le umnak ih an harsat tlunah khawsik an tuar thlang ding. Curuangah puan le kor hlum pe theitu an um a si ahcun raltlan pawl hrang kan cohlang ringring a si,” tin a sim.
KIA In Ralhrang Duty An Kap – Kachin ramkulh Phakan myone lamzin tluanih ralhrang duty pawl cu November 4 zanlam ah KIA pawlin an va kap ih, ralhrang 3 an thi tin mipi an theihter.
KIA sungte pakhat cun “Lamzin Lilawn ih duty ralhrang pawl kan va kap ih, pathum an thi rori ko. Ralhrang thi an um tlunah ralthuam laksakmi khal kan nei a si,” tin a sim.
Ralhrang in Kachin mipi 80 tluk a rak bomb that hnuah kachin ramkulh hmun tinkim ah doawknak neuhneuh a um ringring ih, KIA cun theitawk in ralhrang pawl an do peh rero tin mipi an theihter.
Myanmar Ah Raltlan 1.4 Million An Kim – October thlacem tiang hminsin dan vek asile Myanmar ah raltlan 1.4 Million an kim tin hminsin tuahtu pawl cun an sim.
Ralhrang in rampi thuneihnak an lak hlanah Myanmar ah raltlan ting 3 le thawng 30 hrawng an rak umcia ih, ralhrang in rampi thuneihnak an lak hnuah Myanmar ah raltlan 1.1 Million an pung tin zingzoitu pawl cun an sim.
Ralhrang in rampi thuneihnak an lak hlanih raltlan pawl cu Rakhine, Kachin, thlanglam laitlang le Shan ramkulh pawl ih um an si. Ralhrang in rampi thuneihnak an lak hnu ahcun Sagaing ramthen sungah raltlan an tam bikih raltlan ting 6 tlun an um zo. Makui khalah raltlan ting 1 tlun an um ve zo.
Rakhine ahcun ralhrang in rampi thuneihnak an lak hlanah raltlan ting 2 tlun an rak um ih, ralhrang in rampi thuneihnak an lak hnuah raltlan thawng 10 tlun an umsal zo. Tu ah Myanmar ram sung hmun tinkim ah doawknak a um peh ih, raltlan an pung sinsin ko ding tin hminsin tuahtu pawl cun an sim.
NUG In ASEAN An Nor – Ralhrang thawn remawknak 5 nei ASEAN pawlkompi cu NUG lamin theitawk in an nor rero ih, ralhrang lawnglawng be loin anmah NUG khal be thlang dingin le ralhrang remnak an tuahpimi 5 cu ralhrang lamin an tuahsak dah cuang lo ruangah zohtha sal dingin NUG cun ASEAN an theihter.
NUG vuanci pakhat Aung Myo Min cun “ASEAN in ralhrang pawl lawnglawng an biak tikah zianghman thathnemnak a um lo thu kan simthei ih, NUG khal be dingin kan nor rero zo. ASEAN cun hmailam kan pan pangah tin ralhrang pawl remnak 5 an tuahpi nan, tuisun nitiang ralhrang pawl cun ASEAN thawn remnak an tuahmi 5 lakin pakhat hman tuahsakmi an nei lo. Cutikah ASEAN hnenih kan simmi cu ralhrang pawl remnak nan tuahpimi 5 khal zohtha sal thlang uh, danglam sawn ih ke nan kar a tul thlang tin kan theihter.
“Thupi zet pakhat cu ralhrang in 2023 ah hrilawknak tuah rori an tum, ralhrang in hrilawknak an tuah asikhalle theihpi lo dingin ASEAN kan nor thok zo. Ram a buai tikah ram mipi an harsa ih, hmun tinkim ah raltlan an tam. Curuangah raltlan pawlin bomnak an tul tukih, ramleng in bomnak a lut tuk thei lo,ziangahtile ralhrang pawlin an rak phit. Cumi thuhla khal ASEAN kan simthei ih,raltlan bomnak khalah kanmah thawn tuantlang a tul thu kan simthei. ASEAN in ralhrang tuanpi nawn lo dingin kan nor rero a si,” tin a sim.
ASEAN pawlkompi ah ram 10 an um ih,Myanmar khal ASEAN sungtel an si. Curuangah Myanmar buainak ah UN siseh leitlun ramdang khalin ASEAN pawlkompi cu Myanmar buainak ah nasaten tanla dingin an nor ih, ralhrang pawl berem thei dingah an beisei. Asinan, tuini tiang cu ASEAN le ralhrang biakawknak in Myanmar ram buainak ah thatlam pannak zianghman a nei hrih lo.
Min Aung Hlaing Pah Ngah Ziktu An Hrem – Nipidaw ,Pinmana ah ralhrang ralkap hotu Min Aung Hlaing ih tomi Mawtaw cu tlangleng pakhat in a pah ngah zikte ih tlangleng mawngtu an hrem tin ralhrang thu a suak.
October 19, Zanlam nazi 6 hrawngah Min Aung Hlaing ih tomi mawtaw cun Pinmana buda ih tlangleng zin a zawh ih,tlangleng pakhat cu cawl loin a feh lan. Min Aung HLaing ih tomi mawtaw sawn a cawl ih, culo sehla an pah aw ngah ding. Cumi ruangah tlangleng mawngtu hremnak an pe.
Thuhla theitu cun “Tlangleng mawngtu a dik sawn ih, daan vekin a mawng. Min Aung Hlaing sawn simcia um loin buda lam a feh ih, dik lo zetin zinpi kan tumsawn an si. Tlangleng in a pah ngah zikte ruangah Min Aung Hlaing cu a thinheng tuk, a tih tuk ih tlangleng mawngtu hremnak an pe phah. Diktak te cun anmai dik lo sawn a si,” tin a sim.
Mahte Sunloih Aw Tum Min Aung Hlaing – Ralhrang hotu Min Aung Hlaing cu amah le mah sunglawi zetin sunloihawk a tumsal ih,Billion tampi cem dingin amah sunloihnak ding a tawlrelter tin ralhrang sunglam thu a suak.
Nipidaw ih ralhrang thuthup phuangtu cun “2023, Luatlatzi nih le Pithongsuh nih vek rori in Min Aung Hlaing cun amah sunloihnak khal sunglawi zetin tuah a tum. Rampi president vekin ramthen le ramkulh tin ih hruaitu tlunah ralkap pawlin upatnak an pe ding. Cumi hrang timtuahnak nei dingin thu a suah zo ih, sumpai billion tiang hmang dingin siannak a pe zo.
“Ralhrang in rampi thuneihnak an lak hnu 2022 February 4 khalah Min Aung HLaing cun a kuthnuai pawl cu amah upatnak pe dingin thu a rak suah zo ih, Min Aung HLaing sunloihnak an tuah zo. Curuangah a tuahtu pawl cun tulsammi tamsawn an thei zo ih, tuitum ahcun an harsat tuk nawn lo men ding. Mawtaw mawi, ceimawi a phunphun tlunah lal tonak ding tiangin an tuah ding. Cucu,amah Min Aung HLaing ih duhdan a si.
“Amah sunloih upat pek cu Min Aung Hlaing in a duh tukih, mi tampi a hmai ih an kun tikah a zum aw tuk, a hni miomio thei. Amah upatnak pek a si hnuah meeting a ko dingih tlamtlingten ziangkim tuahfel a si thu a sim ding. Luatzatyi nih ih upatnak pekawknak timi khal amai telhmi a si,” tin a sim.
CDM ralbawi pakhat cun “A hlanih ralkap ropi pawl cu Myanmar hrang raltha zetin thuanthu phunphun an rak tuah tikah sunloih le upat pek an phu. Anih, Min Aung Hlaing in ziang a tuah? ziangah upat pek a tul. Hivek cu a kuthnuai, a duhduh ih a bum reromi pawl ih tuah ding fang a si,” tin a sim.
Korea Ram Pahnih Vanzam In An Hel Aw – S.Korea le N.Korea ram buainak cun thatlam a pan thei hrih lo ih, an karlak boruak a sosang deuhdeuh.
November 4, zinglam nazi 11 le nazi 3 karlak ah N.Korea raldonak vanzam 180 hrawng an zam tin S.Korea lam cun an sim ih,cumi ruangah S.Korea khalin raldonak vanzam 80 tluk an zamter cih ve tin BBC cun a tarlang.
October 31 ihsin ramri thu ah N.Korea le S.Korea an buai thok ih, Missile khal an rak kap suak ciamco zo. US le S.Korea in raldo zirtlangnak an neih tikah N.Korea lam daiten an rak um duh lo ih, US le S.Korea tihrim in Missile an kapsuak. Cumi ihsin thokin ram pahnih boruak a sosang peh hrih.
November 2 ahcun N.Korea in ramri ah Missile 23 lenglo an rak kapsuak ih, S.Korea in Missile 3 an rak kapsuak ve. Cumi hnuah raldonak vanzam mawngsuak ciamco. Ram pahnih an hroawknak a rei zet thlangih, an ngam aw zet tikah kap aw puppi khal an si thei tin thenkhat cun an sim.
Leave a Reply