
CDF Hakha In Khualeng Ah Ralhrang An Ngiar – Chin ramkulh Hakha peng sungih cangvai CDF Hakha cun ralhrang ralkap pawl khualeng ah suak dingin an ngiar ih, mipi tuar lo ding zawngin kan do aw ding tin an simthei.
CDF Hakha cun “2022 February 1 in ralhrang ralkap cun Hakha peng sungah duhtawk in ralthuampi an hmangih mipi inn duhtawk in an kah ruangah Mipi thilri tampi a siat zo. August 10, 2022 khalah ralhrang ralkap ih kahsuakmi ralthuampi cun Hniarlawn khua ih Pi Chia Hnem inn a tlak ngah tlunah Pi Chia Hnem khal a nunnak a cem. Hivek ruangah Pi Chia Hnem ih sungtel pawl kan tuarpi tukih, kannih khal kan riahse tuk.
“Chin ramkulh Hakha peng sungah ralhrang ralkap kutin mipi 6 an thi zo ih, inn 30 tlun a siat zo. Hivek ih cangvai ralhrang ralkap pawl cu kan mawhthluk tukih, an tuahmi parah tuanvo la dingin kan theihter duh. Kannih CDf Hakha cun nasa sin in ralhrang do kan tumih, ralhrang pawl kan simtheih duhmi cu an ngam ngai asile mipi tuar lo dingin khawleng ah suak uhla doaw ding.
“Ralhang ralkap pawlih tuanpimi sinak nei, CDM tuah lo le dalan pawl cu CDF Hakha in daan kan neihmi bangin an phutawk hremnak kan pe vivo ding a si,” tin thu an suah.
Manipur Ah Myanmar Rammi 5 An Kai – India ram Manipur State Churachandpur district Ngathal khua ih inn pakhat ah Myanmar rammi 5 pawl cu August 9 ah Manipur palik pawlin ramdang sinak in an kai.
Buaipitu U Thein Myint cun “Manipur palik pawl ih kaihmi Myanmar mi pawl cu mipa 4 le nunau 1 an si. Tuhrih ahcun an sinak le an tuanmi pawl rel a thiang hrih lo. India ram ih um theinak ca an neih lo ruangah ramdangmi sinak in an kai siko. Theitawk in kan buaipi rero lai a si,” tin a sim.
Kan dung June 28 khalah Manipur Churachandpur ramthen sungah Myanmar rammi 20 lenglo kaih an rak si zo. Ralhrang in rampi thuneihnak a lak hnuah India cozahpi cun Myanmar raltlan pawl a pom lo ih, a ramsungah umter a siang lo.
Manipur State khal India cozahpi thu an thlun ih, an state sungih um Myanmar raltlan pawl an kai phah rero. Hivek cingin hrekkhat cu thupten Manipur State sungih um Myanmar raltlan an umlai. Hivek caan ah Mizoram State cun Myanmar raltlan pawl cu India cozahpi sian lo cingin an pom ih, theitawk in an tuamhlawm rero sawn.
Myanmar Ah Fang Phunmi Pawl Nat Nei In An Thi – Myanmar ram sungih fang suak tambiknak hmun pakhat Ayeyarwaddy ramthen sungin District 5 ah fang an phunmi pawl nat nei in an thi thluhsal ih, lo hnatuan pawl mangbang vansang lamin an um.
Lo hnatuan pakhat cun “A thok ahcun cengkol an tla ciamco ih, fang phunmi a hram in an ei that thluh tikah kan neihsun sumpai thawn cengkol thahnak sii kan lei. Cumi hnuah pangang an tla ciamco sal ih, lo hnatuan pawl kan buai thluh siko. Fang phunpi pawl an ro vivo ih, a rei cun a ttoih siat thluh. Hivek cu fang natnak cikhat tin an sim.
“Datsi man a kai tuk ih, dawm man khal a kai. Thilri man kai tuk cingin kan neihsun te thawn lohna kan tuan ih, tu ah fang natnak cikhat ruangah fang pawl an thi ciamco. Cutikah sumpai kan nei daih nawn silo ,tohmun ih zoh men a si,” tin a sim.
Ayeyawaddy ramthen sungin Myiangmya myone ah eka 1300, Pathein myone ah eka 1200, Letpata myone ah eka 600, Ma Upin myone ah eka 1200 le Phiapung myone ah eka 700 hrawng cu fang natnak in an fang phunmi pawl an thisal. Tuih fang natnak cikhat an timi cu dawm le pangang sii thaten hman cun a thah theih tin an sim nan, lo hnatuan pawlin duh vekin dawm le pangang sii an lei thei lo.
Thlaicin dan zirsuaktu pakhat cun “A tufang Ayeyawaddy ramthen sungih thleng fang natnak cu cihnih in then a theih. Hivek cu lo hna an tuan caan ah duh vekin an tuan neh lo, an uluk lo a si thei ih, dawm le pangang sii an hmang neh lo khal a si thei. Hivek fang natnak cu sumpai tampi cem lawngin a tuamhlawm thei ding. Cengkol in an ei hnuah pangang a tla bet ih,tuamhlawm dam a harsa nasa ding a si,” tin a sim.
Myanmar Ah Internet A Muang Thluh – Myanmar ramsung hmun tinkim ih Internet hmang pawl cun August 11 zingin internet a muang thluh tin an sim ih, a hlanih an zoh theimi pawl khal zoh thei nawn lo an tam.
Yangon ih um pakhat cun “August 10 , zan nazi 11 kim zik zawngah kan wifi line a siat. Minute 15 sung ah a siat , a thasal tin a um. Phone internet line pawl khal internet on a theih nan, a hlan vek siloin a muang tuk. Wifi khal a siat lawk hnu cun a muang tukih, Facebook kan on khalle a hlun lawng kan hmu thei, thilthar thlahmi ka hmu thei lo,” tin a sim.
Naypidaw ih um pakhat cun “Mobile Internet in a tuar hleice ih , hman theih lo tlukin a muang. MPT, Atom, Mytel tin kan thleng rero nan, umzia a nei lo. Oreedoo khal kan bun sin nan, a tha cuang lo. Ziang simcard Internet khal a muang thluh ih, ziangtik tiang hitin Internet a muang ding tikhal kan thei lo a si,” tin a sim.
Yangon, Mandalay le Naypidaw lawng siloin Myanmar ramsung hmun tinkim ih internet hmang thei pawl cun August 11 zingin Internet a muang thluh tin an sim.
Ralhrang 30 An Thi ih, Meithal 25 An Ngah – Sagaing ramthen Ye Oo myone Kungtar ( ကုန်းသာရွာ )khua kiangih doawknak ah ralhrang 30 an thi ih, meithal 25 kan ngah tin mipi ralkap komkhawm ih tel MFP cun thu an suah.
“August 10, zinglam nazi 6 hrawngah Ye Oo khua in ralhrang mawtaw pahnih an suak ih, a sungah ralhrang mipum 50 hrawng an to. Ralhrang pawl Kungtar ( ကုန်းသာရွာ ) khua an luh hlanah kannih MFP , Depayin PDF le Ye Oo PDF komkhawm in kan kap ih, minute 45 sung doawknak a sosang.
“Doawknak ah ralhrang 30 tlun an thi ih, G3 meithal telin meithal zun 25 kan ngah. Doawknak ah kannih mipi ralkap komkhawm lamin miraltha pahnih cun ram le miphun hrang an nunnak an hlan. Doawknak ih ralhrang thi an tam tikah ralhrang cun raldonak Helicopter pahnih an hmangih, in ra kap.
“Ralhrang Helicopter pahnih cun vei 3 hrawng tlunsang’n in kap ih, cumi hnuah ralhrang an phurhmi mipum 100 hrawng cu Kungtar ( ကုန်းသာရွာ ) khua kiangah an tthum. Ralhrang mipum 100 hrawng cu Kungtar khua ah an lutih khua sungin inn hrekkhat an urkang. Tukhalah ralhrang pawl an um hrih ih, inn ziangzat ciah an urkang timi felfai in kan thei hrih lo.
“Ralhrang pawl ruangah Kungtar khua lawng siloin a kiangkap ih khua 5 pawl khal khua ah um ngam loih an tlan. Kungthar khua ih um ralhrang mipum 100 hrawng lakin ralhrang mipum 20 hrawng cun August 11 zingah Kungtar khua an suahsan ih, hmundang ah an feh. Kungtar ih um ralhrang dang pawl khal Zuatit, Chantar le Htan Taw khua lamah an feh vivo ih, khua sung an suasam vivo phah a si,” tin mipi ralkap komkhawm lakih tel MFP cun thu an suah.
AA In Rakhine Vuanci Pawl Ralrinnak An Pe – AA cun August 11 zingah online in media komnak an nei ih, cumi ahcun AA thuphuangtu Khaine Thukah cun Rakhine ramkulh sungih vuanci pawl ralrinnak a pe.
Khaine Thukah cun “Tu ah Rakhine ramkulh sungih ralhrang tuanpi vuanci pawl cun ralhrang ih cangaihnak thei lo vekin an um ih, mipi dekcok tuar khal hmu lo vekin an umsan. Curuangah ralhrang tuanpitu Rakhine ramkulh sungih vuanci zaten mipi harsatnak an pe bet vivo asile dothlengnak lamzin vekin kan relfel thlang ding. A hlan khalah ralrinnak kan pe rero zo ih, tu ahcun a takin hremnak pek an si ding,” tin a sim.
Rakhine ramkulh sungah AA cun rorum zetin July 19 ah ralhrang mawtaw an kap ih, ralhrang 14 an rak kaih tlunah ralhrang 11 hrawng an rak kap that. Cumi hnuah AA le ralhrang doawknak picang thuhla theih ding ciamco a um hrih lo ih, tongkam in khat le khat an hro aw rero, an sungtel an kaihsak aw rero men hrih.
Chin ramkulh sung Paletwa peng sungah AA le ralhrang an do aw phah theu nan, thawmvang picang theih bet ding a um nawn hrih lo. AA in rahlrang 14 an kaih hlanah ralhrang cun Karen ramkulh ih AA sakhan pakhat bomb an rak puah ih, AA sungtel 6 an thi. Cutin AA le ralhrag karlak boruak sosang vivo a si.
China In Taiwan Ramri Suahsan Hrih Lo – China cun US le Taiwan pehtlaihawknak ruangah Taiwan ramri ah ni 4 sung raldo zirnak kan nei ding tin thu an rak suahmi cu ni 4 a kim fel zo nan, China cun Taiwan ramri an suahsan duh cuang lo ih, Taiwan ramri ah cangvaihnak an nei peh.
American House Speaker Nancy in Taiwan a tlawn ruangah China lam an thinheng tukih raldo zirnak nei phah an si. China cun Taiwan ramri ih raldo zirnak an neih phah ah Taiwan tupi le tipi ah bomb zamthei le ralthuampi an kap tel phah ringring ih, Taiwan lam khal raldo zirnak an nei phah ve.
Tutiang cu China in Taiwan khawpi sung an kap hrih lo ih, Taiwan khal raldo an zir ve nan, China thungrul in ralthuam an kapsuak hrih lo. Taiwan tipi ahcun China raldonak lawng le Taiwan raldonak lawng pawl an naih aw tuk zo.
Ukraine le Russia buainak ah Russia cun Donbas ramthen sungin hmun tamzet an la zo nan,Ukraine lam dung an sip men lo ih ,theitawk in Russia ralkap pawl an do peh. Khatlam ah Ukaine president Zelensky cun Russia lam tuar ding zawngih kan cangvaih ve a tul tin a tongsuak ih, cumi hnu reilo ah Crimea ih Russia vanzam ralkap sakhan a puak ve. Crimea cu 2014 kum ah Russia in Ukraine ram an rak lonmi a si.
Leave a Reply